Miền núi Tây Bắc không chỉ nổi tiếng với những dãy núi trùng điệp hay những thửa ruộng bậc thang tầng tầng lớp lớp, mà nơi đây còn có 4 con đèo đã trở thành huyền thoại vì độ hiểm trở và vẻ đẹp mê hồn, được mệnh danh là “Tứ Đại Đỉnh Đèo”. Đây là những cung đường đầy thử thách nhưng cũng mang đến những khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, choáng ngợp. Hãy cùng khám phá 4 con đèo nổi tiếng này, nơi đang chờ du khách đến trải nghiệm và chinh phục!
1. Đèo Mã Pí Lèng (Hà Giang): “Thiên Đường” Của Dân Phượt
Đèo Mã Pí Lèng thuộc tỉnh Hà Giang là một trong những cung đường đèo hiểm trở nhất Việt Nam, dài khoảng 20km. Con đèo này vượt qua đỉnh núi Mã Pí Lèng có độ cao hơn 2.000m, nối liền hai huyện Mèo Vạc và Đồng Văn.
- Ý nghĩa tên gọi: Mã Pí Lèng theo tiếng Quan Hỏa nghĩa đen là “sống mũi con ngựa”. Tuy nhiên, theo nghĩa bóng, tên gọi này ám chỉ sự hiểm trở tột cùng của đỉnh núi, nơi dốc cao đến mức con ngựa đi qua phải tắt thở, hoặc đỉnh núi dựng đứng như sống mũi ngựa.
- Con đường Hạnh Phúc: Tuyến đường chạy qua đèo Mã Pí Lèng có tên gọi đường Hạnh Phúc, được xây dựng bởi hàng vạn thanh niên xung phong thuộc 16 dân tộc của 8 tỉnh miền Bắc Việt Nam từ năm 1959 đến 1965. Đặc biệt, đoạn đèo hiểm trở này, các công nhân đã phải treo mình trên dây giữa các vách đá để thi công ròng rã suốt 11 tháng.
- Giá trị Di sản: Từ năm 2009, vùng núi Mã Pí Lèng đã được công nhận là di tích danh lam thắng cảnh quốc gia. Đèo Mã Pí Lèng được coi là khu vực di sản đặc sắc về địa chất và cảnh quan. Đỉnh đèo là một trong những điểm quan sát toàn cảnh vào loại đẹp nhất ở Việt Nam, với hẻm vực sông Nho Quế bên dưới là một trong những thung lũng kiến tạo độc nhất vô nhị.
2. Đèo Ô Quy Hồ (Lào Cai – Lai Châu): “Vua Đèo Tây Bắc”
Với chiều dài gần 50km, Đèo Ô Quy Hồ là con đèo giữ kỷ lục về độ dài tại vùng núi Tây Bắc, đồng thời cũng là một trong số những cung đường đèo hiểm trở và hùng vĩ bậc nhất Việt Nam.
- Vị trí & Tên gọi: Con đèo này nằm trên tuyến quốc lộ 4D, cắt ngang dãy Hoàng Liên Sơn, nối liền hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu. Đỉnh đèo nằm ở độ cao 2.000m chính là ranh giới giữa hai tỉnh. Tên gọi Ô Quy Hồ xuất phát từ tiếng kêu da diết của một loài chim, gắn liền với truyền thuyết về câu chuyện tình yêu không thành của một đôi trai gái. Bên cạnh đó, đèo Ô Quy Hồ còn được gọi là đèo Hoàng Liên (do vượt qua dãy núi Hoàng Liên Sơn) hoặc đèo Mây (do trên đỉnh đèo quanh năm mây phủ).
- “Cổng Trời”: Đỉnh đèo Ô Quy Hồ nằm giữa mây núi ngút ngàn, còn được gọi với cái tên Cổng Trời. Vào những năm trời lạnh, đỉnh đèo có thể phủ kín băng tuyết, tạo nên khung cảnh kỳ ảo.
- Đặc điểm & Cải tạo: Độ cao, sự hiểm trở và chiều dài đã khiến đèo Ô Quy Hồ được mệnh danh không chính thống là “vua đèo vùng Tây Bắc”. Ngày nay, tuyến đường đèo đã được nâng cấp nhiều nên trở thành một cung đường xe cộ đi lại khá đông đúc, tuy nhiên vẫn giữ được vẻ đẹp hoang sơ và thách thức.
3. Đèo Pha Đin (Sơn La – Điện Biên): Biểu Tượng Hào Hùng
Đèo Pha Đin có độ dài 32 km, nằm trên quốc lộ 6, một phần thuộc xã Phỏng Lái, huyện Thuận Châu tỉnh Sơn La và một phần thuộc xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên, với điểm cao nhất là 1.648 mét.
- Ý nghĩa tên gọi: Tên gọi đèo Pha Đin nguyên gốc xuất xứ từ tiếng Thái, nghĩa là “Trời và Đất”, hàm nghĩa nơi đây là chỗ tiếp giáp giữa trời và đất.
- Khung cảnh & Địa hình: Đèo Pha Đin vừa nổi tiếng hiểm trở, vừa là nơi có khung cảnh đẹp mê hồn. Trên lưng chừng đèo thường mịt mờ mây phủ, dưới chân đèo là những bản làng lác đác. Tuy nhiên, khi lên đến gần đỉnh đèo thì hầu như không còn nhìn thấy bản làng nào mà chỉ còn nền trời xanh thẳm và núi rừng hùng vĩ như hòa quyện làm một.
- Thay đổi & Lịch sử: Những năm gần đây, dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 6 đoạn Sơn La – Tuần Giáo đã hoàn tất. Tuyến đường tránh đèo Pha Đin được xây dựng bám theo sườn núi các đỉnh đèo phụ phía trái quốc lộ 6 cũ, có độ cao khoảng 1.000m (thấp hơn đèo Pha Đin 200-400m). Điều này đã khiến xe cộ ít lưu thông qua cung đường đèo Pha Đin cũ và con đèo này giờ đây chỉ còn phù hợp với khách du lịch ưa mạo hiểm muốn khám phá vẻ đẹp nguyên sơ. Trong kháng chiến chống Pháp, đèo Pha Đin là một trong những tuyến huyết mạch quan trọng tiếp vận vũ khí đạn dược và lương thực cho chiến dịch Điện Biên Phủ, phải hứng chịu những cuộc oanh tạc dữ dội. Điều này đã khiến đèo Pha Đin trở thành một biểu tượng của tinh thần gan dạ với hơn 8.000 thanh niên xung phong “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.
4. Đèo Khau Phạ (Yên Bái): Dải Lụa Giữa Biển Mây Và Ruộng Bậc Thang
Đèo Khau Phạ là con đèo dài nhất trên tuyến quốc lộ 32 với độ dài trên 30 km, đồng thời cũng là một trong những cung đường đèo quanh co và dốc đứng thuộc hàng bậc nhất Việt Nam.
- Vị trí & Tên gọi: Đèo nằm ở khu vực giáp giới giữa huyện Văn Chấn và huyện Mù Cang Chải của tỉnh Yên Bái, đi qua nhiều địa danh nổi tiếng như La Pán Tẩn, Tú Lệ, Chế Cu Nha, Nậm Có,… ở độ cao từ 1.200m đến 1.500m so với mực nước biển. Đèo vượt qua đỉnh núi Khau Phạ, ngọn núi cao nhất vùng Mù Cang Chải. Tên gọi của đỉnh núi này trong ngôn ngữ của dân tộc Thái nghĩa là “Sừng Trời” (chiếc sừng núi nhô lên tận trời), do các chóp núi thường nhô lên giữa biển mây bao quanh như một chiếc sừng.
- Vẻ đẹp mùa lúa chín: Khung cảnh nhìn từ đèo Khau Phạ đẹp nhất vào mùa lúa chín, tầm tháng 9 – tháng 10, khi lúa trên chân ruộng bậc thang Tú Lệ, Mù Cang Chải chín vàng rực rỡ. Đây là thời điểm mà nhiều khách du lịch, đặc biệt là những người ưa mạo hiểm, chinh phục đèo để ngoạn cảnh và chụp ảnh.
- Hệ sinh thái: Ngoài những thửa ruộng bậc thang trải dài miên man, nằm bên cung đường đèo quanh co của Khau Phạ còn cả những cánh rừng già mang đậm nét nguyên sơ, lưu giữ được nhiều loại động thực vật quý hiếm.
“Tứ Đại Đỉnh Đèo” Tây Bắc không chỉ là những cung đường thử thách bản lĩnh mà còn là những bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa. Hãy lên kế hoạch cho chuyến đi của mình để khám phá và chinh phục những cung đường huyền thoại này nhé!
